CYBERBEZPIECZEŃSTWO

Informacja na temat cyberbezpieczeństwa


Szanowni Państwo,


realizując zadania wynikające z art. 22 ust. 1 pkt. 4  ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym
systemie cyberbezpieczeństwa (t.j.Dz.U.2023.913 z pon. zm.) przekazujemy Państwu
informacje pozwalające na zrozumienie zagrożeń występujących w cyberprzestrzeni oraz
porady jak skutecznie stosować sposoby zabezpieczenia się przed tymi zagrożeniami.


Czym jest cyberbezpieczeństwo?
Cyberbezpieczeństwo – zgodnie z obowiązującymi przepisami to odporność systemów
informacyjnych na działania naruszające poufność, integralność, dostępność i autentyczność
przetwarzanych danych lub związanych z nimi usług oferowanych przez te systemy.
Zrozumienie zagrożeń cyberbezpieczeństwa to wiedza niezbędna każdemu użytkownikowi
komputera, smartphona czy też usług internetowych.


Czym jest cyfrowy ślad?
Cyfrowy ślad generuje każda nasza czynność w Internecie. Składają się na niego dwa rodzaje
informacji:
 Dane o użytkowniku na podstawie adresu sieciowego – tzw. adresu IP — który jest
generowany dla każdego urządzenia łączącego się z siecią. Adres IP może pomóc w
ustaleniu lokalizacji, w której znajduje się urządzenie. Ponadto, na jego podstawie
można ustalić m.in. wersję wykorzystywanego systemu operacyjnego, zestaw
zainstalowanych czcionek i ustawienia przeglądarek internetowych;


 Dane dotyczące ruchu w sieci, czyli ile czasu w niej spędzamy.
Cały ruch na naszych urządzeniach jest zapisany na serwerze dostawcy usług
telekomunikacyjnych. Przeglądarki zapamiętują odwiedzane strony, zaś wyszukiwarki —
pytania, które zadajemy. Dzięki tzw. ciasteczkom (pliki „cookies”) serwery stron mogą śledzić
naszą aktywność w sieci. Pamiętaj, że masz możliwość samodzielnego zarządzania (w tym
usuwania i blokowania) „cookies”. Umożliwiają to np. przeglądarki internetowe, z których
korzystasz.


Najpopularniejsze zagrożenia w cyberprzestrzeni:
 ataki z użyciem szkodliwego oprogramowania (malware, wirusy, robaki, itp.),
 kradzieże tożsamości,
 kradzieże (wyłudzenia), modyfikacje bądź niszczenie danych,
 blokowanie dostępu do usług,

 spam (niechciane lub niepotrzebne wiadomości elektroniczne),ataki socjotechniczne
(np. phishing, czyli wyłudzanie poufnych informacji przez podszywanie się pod godną
zaufania osobę lub instytucję).
Stosowanie zasad bezpiecznego poruszania się w cyberprzestrzeni to sposób
zabezpieczenia się przed zagrożeniami.


Zasady bezpiecznego poruszania się w cyberprzestrzeni

  1. Zawsze korzystaj z oprogramowania antywirusowego stosującego ochronę w czasie
    rzeczywistym.
  2. Pamiętaj o uruchomieniu firewalla.
  3. Stosuj bezpieczne, unikalne hasła oraz pamiętaj o ich cyklicznej zmianie.
  4. Regularnie aktualizuj oprogramowanie antywirusowe oraz bazy danych wirusów.
  5. Regularnie aktualizuj system operacyjny oraz aplikacje.
  6. Regularnie skanuj komputer w celu wykrycia niebezpiecznego oprogramowania oraz
    działających procesów mogących narazić cię na wykradzenie danych, jeśli się na tym
    nie znasz poproś o sprawdzenie kogoś, kto się zna. Czasami złośliwe oprogramowanie
    nawiązujące własne połączenia z Internetem, wysyłające twoje hasła i inne prywatne
    dane do sieci może się zainstalować na komputerze mimo dobrej ochrony – należy je
    wykryć i zlikwidować.
  7. Nie otwieraj  plików nieznanego pochodzenia- plików od nieznanych osób, firm
    lub instytucji, gdyż często są to sfabrykowane wiadomości w celu wyłudzenia danych
    lub zainstalowania niebezpiecznego oprogramowania.
  8. Pamiętaj, że żaden bank, czy urząd nie wysyła e-maili do swoich
    klientów/interesantów z prośbą o podanie hasła lub loginu w celu ich weryfikacji.
  9. Nie korzystaj ze stron banków, poczty elektronicznej czy portali społecznościowych,
    które nie mają ważnego certyfikatu bezpieczeństwa chyba, że masz stuprocentową
    pewność z innego źródła, że strona taka jest bezpieczna.
  10. Nie wysyłaj w e-mailach żadnych poufnych danych w formie otwartego tekstu – niech
    np. będą zabezpieczone hasłem i zaszyfrowane – hasło przekazuj w sposób
    bezpieczny, innym kanałem komunikacji. Jeżeli już musisz to zrobić to staraj się
    zabezpieczyć plik przed odczytaniem przez osoby niepowołane.
  11. Nie zostawiaj danych osobowych w niesprawdzonych serwisach i na stronach, jeżeli
    nie masz absolutnej pewności, że nie są one widoczne dla osób trzecich,
  12. Nie używaj niesprawdzonych programów zabezpieczających, czy też programów do
    publikowania własnych plików w Internecie (mogą one np. podłączać niechciane
    linijki kodu do źródła strony).
  13. Każdy pobrany plik z internetu sprawdzaj za pomocą skanera antywirusowego.
  14. Staraj się nie odwiedzać stron, które oferują niesamowite atrakcje (pieniądze,
    darmowe filmiki, muzykę, albo łatwy zarobek przy rozsyłaniu spamu) – często na
    takich stronach znajdują się ukryte wirusy, trojany i inne zagrożenia.
  15. Pracuj na najniższych możliwych uprawnieniach użytkownika.
  16. Cyklicznie wykonuj kopie zapasowe danych, których utrata przyniosła by dla Ciebie
    duże straty.
  17. Unikaj kontaktów z osobami podającymi się za przedstawicieli firm, instytucji, którzy
    żądają od nas podania danych autoryzacyjnych lub nakłaniają nas do instalowania
    aplikacji zdalnego dostępu, unikaj korzystania z otwartych sieci Wi-Fi.
  18. Tam, gdzie to możliwe (konta społecznościowe, konto email, usługi e-administracji,
    usługi finansowe) stosuj dwuetapowego uwierzytelnienie za pomocą np. sms, pin,
    aplikacji generującej jednorazowe kody autoryzujące, tokenów, klucza fizycznego,
    faceID.
  19. Czytaj regulaminy.
    Powyższe informacje nie stanowią zamkniętego katalogu zagrożeń oraz porad jak ich
    uniknąć.


Zrozumienie zagrożeń cyberbezpieczeństwa i stosowanie sposobów zabezpieczania się przed
zagrożeniami to wiedza niezbędna każdemu użytkownikowi komputera, smartphona czy też
usług internetowych.

Dodatkowe informacje na temat cyberbezpieczeństwa:
 Jak chronić się przed cyberatakami? Praktyczne wskazówki:
https://www.gov.pl/attachment/5a702c24-aaaa-4da0-9502-ea1c940a31d6
 ABC cyberbezpieczeństwa – darmowy poradnik NASK zawierający 157 ułożonych
alfabetycznie pigułek wiedzy dotyczących z jednej strony wirtualnych zagrożeń,
a z drugiej – dobrych praktyk i cyfrowych nawyków:
https://abccyberbezpieczenstwa.pl/
 Zestaw porad bezpieczeństwa dla użytkowników komputerów prowadzony na stronie
internetowej CSIRT NASK: https://www.cert.pl/ouch/
 Baza wiedzy nt. Cyberbezpieczeństwa na stronie Ministerstwa Cyfryzacji:
https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/cyberbezpieczenstwo
 Publikacje z zakresu cyberbezpieczeństwa na stronie CERT Polska:
https://www.cert.pl/
 strona OSE IT-szkoła w poradniku „ABC Cyberbezpieczeństwa”
 darmowy zestaw porad bezpieczeństwa dla użytkowników komputerów witryna
internetowa polskich wydań OUCH!

Zgłaszanie incydentów bezpieczeństwa: https://incydent.cert.pl/